Keeping up with Petra in Guyana: mei 2009

het is zondagochtend, 11 uur en ik ben alleen thuis. ik ben aan het schilderen en de (olie)verf moet drogen, dus mooi een gelegenheid om een email te schrijven. ik heb veel reacties gekregen op mijn verslag van mijn trip naar het binnenland. het was voor ons ook een hele bijzondere week. Bijzonder omdat we zoveel mensen hebben gezien, waarvan de meesten hun dorp nog nooit uit waren geweest, bijzonder omdat we veel mensen tegenkwamen die geen Engels spreken, bijzonder om dit alles met 3 leuke collega’s mee te maken. Georgetown is wat dat betreft zo ontwikkeld. We zien regelmatig mensen die analfabeet zijn en dat heeft simpelweg te maken met het onderwijssysteem. Het lees- en schrijfnivo op scholen is bedroefend. heel af en toe komen we in Georgetown mensen tegen die geen Engels spreken.
ik vond de verantwoordelijkheid van de week best heftig en ik was blij dat ik dit met Angela kon delen. Je bent toch verantwoordelijk voor 2 collega’s en we moesten ervoor zorgen dat alles goed geregeld was. daarnaast heb je met oogafwijkingen te maken die je niet veel ziet of waarvan je niet goed weet wat je moet doen. Er is geen oogarts in de regio dus wij moesten beslissen of iemand een 24 uur lange bootreis moet ondernemen om een oogarts te zien. Hoe ernstig is de afwijking, is behandeling sowieso mogelijk en is iemand in staat om de tocht te ondernemen. Je moet dus wat verder denken dan het schrijven van een verwijsbrief. Dan is het fijn om een second opinion te vragen en samen die beslissing te nemen.
het grote nieuws van deze week is de goedkeuring van onze training door de Universiteit van Guyana!!! Dat zegt jullie waarschijnlijk niet zoveel, maar dat is een grote overwinning voor ons. Ik ben 2 jaar lang bezig geweest dit voor elkaar te krijgen en deze week is het goed gekeurd! Ik heb ik weet niet hoeveel versies moeten schrijven en na tientallen vergaderingen ging het deze week naar de hoogste commissie ter beoordeling. Het betekent dat onze training onder de supervisie van de universiteit gegeven wordt. mensen studeren af met een officieel en erkend certificaat. Het betekent ook dat we volgens de universiteitsregels moeten werken: alles documenteren, studentendossiers, aanwezigheid van officieel figuur bij examens, wijzigingen moeten eerst goedgekeurd worden.
ik ben er blij mee, want het programma heeft nu structuur, richtlijnen en heeft “wortels” gekregen in een bestaan systeem.
ondertussen ben ik aan een nieuw project begonnen: een opleiding Optometrie aan de Universiteit van Guyana. Er is geen opleiding in de Caribbean en we proberen dit in Guyana op te zetten. Geen makkelijke taak en het is verweg-toekomst-praat, maar ik ondesteun het idee. Ik ben bezig met het schrijven van het curriculum en alle modules. We hebben hulp van bestaande opleidingen elders in de wereld gekregen en dat scheelt veel werk. Nu moet ik alles samenstellen, alle doelstellingen schrijven, inhoud, examens, boekenlijsten, lesuren en dat is heeeeeeel veel werk. Gelukkig doen Angela en ik het samen want anders krijg je er soms een knotje van.
en dan nog een hoogtepunt....nou ja ik weet niet voor wie.....maar ik was op TV donderdagavond. er was een live show over oogscreeningen op scholen waar ik aan mee werk. Ik hou er niet van, vind het niks om met een camera op mijn snufferd te praten over werk. Helaas moet je soms...Uiteindelijk viel het wel mee, ik was een half uur in het programma waarvan een deel was met vragen van bellers. Dat was wel grappig: mijn vader heeft een rood oog, wat moet ik doen?? Als ik buiten in de zon loop, heb ik last van mijn ogen, wat moet ik doen? (nou uh....zonnebril dragen???!!)
Na afloop wat reacties gekregen en die gingen vooral over mijn schoenen! ha ha ik draag meestal geen hakken en nu was ik in mijn nette pak met chique schoenen en dat viel op! ’t is maar waar je op let als je TV kijkt of niet?

groet uit Guyana

20-26 april bracht ik door in Mabaruma, een klein dorpje tegen de Venezolaanse grens. De Amerikaanse ambassade had mijn collega Angela benaderd met het verzoek om daar een week lang oogonderzoeken te doen. De ambassade heeft een afdeling die medische veldklinieken regelt (en ook betaalt) en dit keer werden wij ook uitgenodigd. Onze organisatie wil dit soort “outreach” weken ook graag regelen, maar het ontbreekt aan geld. Om een voorbeeld te geven: je kunt Mabaruma bereiken via een 24 uur lange bootreis of per vliegtuig. Dat laatste kost 150 euro per persoon. Alleen de vliegkosten voor ons 4-en waren dus al 600 euro.
Maandagochtend vertrok ik samen Angela, Antonia en Luciean naar het vliegveld. Daar gaat niet alleen de bagage op de weegschaal, maar ook alle passagiers....De vliegtuigen kunnen max 12 personen vervoeren maar gelukkig waren wij de enigen en konden daarom genoeg spullen meenemen. Wij hadden zo’n 500 brilllen bij ons, de meesten gewone leesbrillen (door Angela gekocht in Amerika) en wat 2e hands brillen (via het ziekenhuis gedoneerd gekregen). Dat samen met ons onderzoeksmateriaal, oogdruppels, loepen, papieren en persoonlijke spullen vulde het vliegtuig aardig op.
Maandagochtend was een vroegertje: 5 uur op, om 7 uur gevlogen en om 8 uur aangekomen. We zijn om 11 uur begonnen met de kliniek, dat was in een kantoor van het agrarische onderzoeksinstituut. Comfortabel en genoeg kamers om in te werken. De rest van de week hebben we daar gewerkt. Een verpleegkundige van het ziekenhuis hielp ons met administratief werk en zij regelde ook de verwijzingen naar Georgetown. Wanneer het strikt noodzakelijk was om iemand naar de oogafdeling in Georgetown te laten gaan dan schreven wij een verwijzingsbrief en het ziekenhuis geeft vervolgens geld aan de patienten om de bootreis te betalen. In Georgetown is een hostel waar zij dan gratis kunnen verblijven. Mensen geven vaak het excuus dat ze geen geld hebben en gaan niet naar een arts, maar dit keer was er gelukkig een goede regeling voor ze.
Bij elkaar hebben we 400 mensen onderzocht in de 5 dagen. 1 refractionist en 1 optometrist deden de brilaanmetingen en de andere 2 deelden de brillen uit en onderzochten op oogafwijkingen (staar, glaucoom etc). Het liep als een trein en we hebben echt een hele goede week gehad. (ik word er soms een beetje moedeloos van als bijna iedereen klaagt dat ze arm zijn en ze dat als excuus gebruiken om niet naar een arts te gaan, niet naar school te gaan, medicijnen niet innemen....die dingen zijn hier gratis)
Mijn hoogtepunt was woensdag toen Luciean en ik met een 4-persoonsvliegtuigje naar een Indianendorpje zijn gevlogen. Dat dorpje ligt 45 minuten vliegen naar het zuiden en is alleen bereikbaar met het vliegtuig. Er zijn geen andere wegen of rivieren. Het vlieguigje is echt superklein en knalgeel en ik was 2x de copiloot ha ha, ik maar denken: piloot, blijf bij bewustzijn, knijp er niet tussenuit aub!!!!
De mensen leven van de goudmijnen en wat akkerbouw. Het ligt middenin het regenwoud, compleet afgesloten en in de regio wonen zo’n 1500 mensen. Sommigen wonen 2 dagen lopen vanaf het centrale dorp. We hebben 43 mensen onderzocht en brillen uitgedeeld in het gezondheidscentrum. Nou ja dat is meer een houten gebouwtje met wat medicijnen en een medewerker die de hele regio bedient. Het bijzondere aan dit dorp is dat de meeste mensen geen Engels spreken of zelfs maar verstaan en weinigen kunnen lezen en schrijven. Ze spreken hun eigen stammentaal en slechts een paar kinderen gaan naar school. Dat was best een uitdaging voor ons, communicatie is een groot probleem en deze mensen hebben nog nooit een oogtest gehad. We konden merken dat zelfs na uitleg in hun eigen taal ze niet erg begrepen wat de bedoeling was.
De piloot die ons bracht is een Canadese vrijwilliger van een kerk en hij doet alle medische evacuaties in dit gebied. De kerk heeft het vliegtuig geschonken. Via de radio werd om zijn hulp gevraagd en hij moest dus noodgedwongen weg. Uiteindelijk kwam hij aan het einde van de dag terug en bracht 3 moeders met kleine babies terug vanuit Georgetown. Die mensen moeten simpelweg wachten totdat er een leeg vliegveld die kant op gaat.
De hele week hebben we in een guesthouse geslapen, basaal maar prima. Er werd voor alle maaltijden gezorgd en we hadden vervoer. Alles was geregeld door de Amerikanen en het voelde ondanks de lange werkdagen aan als een vakantie.
Mabaruma ligt op een heuvel en dat geeft prachtige uitzichten. We hebben wat rond kunnen lopen en we hebben wat dorpen verderop bezocht. Vrijdag gingen Angela en Antonia naar een dorp om daar oogtesten te doen. Dat dorp heeft 100 inwoners en 2 (!) mensen kunnen lezen en schrijven. Het vreemde is dat dit dorp dichtbij is en dat scholen ook bereikbaar zijn. Er zijn nogal wat sociale problemen en het lijkt alsof deze mensen zich niet willen mengen met de mensen in de omliggende dorpen. Aan het einde van de dag zijn Luciean en ik ook naar het dorp gegaan en daar namen wat dorpsbewoners ons mee op een kanotocht. In een uitgeholde boomstam zijn we een stuk over een riviertje gekanood. Vooral mijn Guyanese collega’s hebben de longen uit hun lijf geschreeuwd!
We hadden moeite om vervoer terug te krijgen en dat betekende wachten wachten en wachten. En wat ga je dan doen? Hinkelen! De zandweg werd omgetoverd tot speelveld en wij hadden de grootste lol!
Zaterdag zijn we met de boot terug gegaan. Niet de 24 uur bootreis maar met de speedboot naar een plaatsje halverwege: Moruca. Dat duurde 4 uur en gaat over rivieren en op het laatst een klein riviertje. In Moruca hebben we overnacht en de volgende ochtend om 6 uur naar Georgetown vertrokken om daar 10.30 uur aan te komen. Een rit van boten en taxies die heel voorspoedig verliep.
Een bijzondere week en ik hoop dat jullie met de foto’s erbij een beetje een indruk krijgen wat wij meegemaakt hebben.